Bu araştırma, tıbbi müdahale ve tedavinin her basamağındaki tıbbi malpraktisin incelenmesini içerir. Tıbbi malpraktiste asıl sorumluluk doktor’a ait olmakla birlikte adam çalıştırma sorumluluğu ile yardımcı personele ya da hizmet kusuru ile sağlık hizmeti sunucusuna gitmenin hukuki yollan araştırılmıştır.

İlk bölümde Tıbbi Müdahale Tedavi’nin tanımı ve tarihinde sonra sözleşmedeki yerine değinilmiştir. Sağlık hizmeti sunucusunun özel ya da kamu hizmeti olması durumundaki değişen sorumluluklar anlatılmıştır.
İkinci bölümde tıbbi malpraktisin tanımı, tarihi gelişimi ve hukukumuzdaki yeri incelenmiştir.
Araştırmamızın asıl konusu olan tıbbi malpraktisin her basamaktaki hukuki sorumluluk ayrı ayrı incelenmiştir. Doktorun hukuki sorumluluğunun paylaştırılması esasında ilaç üreticisinin ve eczacının sorumluluğuna gidilmesinin esasları değerlendirilmiştir. Tıbbi malpraktiste -Aydınlatılmış Onam- tüm ayrıntılar ve bu belgedeki doktor, hastane, yardımcı personelin kusurları ayrı ayrı değerlendirilmiştir.

Doktorun sorumsuzluğuna neden olan tıbbi bir kavram olan komplikasyon incelenerek, hangi durumlarda kusur, hangi vakalarda komplikasyon ile kusursuzluğa gidileceğine değinilmiştir.

Tıbbi malpraktisin önlenmesinde hem hukuki hemde ekonomik gerekçeler incelenmiştir. Ülkemizde henüz tam anlamıyla yerine getirilmeyen, raporlama ve kayıt sisteminin gerekliliği, tıbbi malpraktis sigorta sisteminin aşama ve usulleri V. Bölümde yer almıştır. Tüm dünyada tıbbi malpraktisin minimuma indirilmesinde öngörülen sigortalama sistemine değinilmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM TIBBİ MÜDAHALE VE TEDAVİ

1. 1. -Tıbbi Müdahale ve Tedavinin Tanımı-3

1. 1. 1. -Tıbbi Müdahale ve Tedavinin Tarihsel Gelişimi-4

1. 1. 2. -Tıbbi Müdahale ve Tedavinin Bugünü-5

1. 2. -Borçlar Hukukunda Tıbbi Müdahale ve Tedavi-6

1. 2. 1. -Sözleşmenin Niteliği Bakımından Tıbbi Müdahale ve Tedavi-7

1. 2. 1. 1. -Vekâlet Sözleşmesi Olması Halinde Tıbbi Müdahale ve Tedavi-7

1. 2. 1. 2. -Vekâletsiz İş Görme Olması Halinde Tıbbi Müdahale ve Tedavi-10

1. 2. 1. 3. -Eser Sözleşmesi Olması Halinde Tıbbi Müdahale ve Tedavi-14

1. 2. 2. -Sözleşmenin Tarafları Bakımından Tıbbi Müdahale ve Tedavi-15

1. 2. 2. 1. -Hasta Hakları ve Sorumlulukları-16

1. 2. 2. 2. -Doktorun Hakları ve Sorumluluklarının Niteliği-18

1. 2. 2. 2. 1. -Doktorun Hakları-18

1. 2. 2. 2. 1. 1. -Çağdaş Bilimsel Tıp Olanaklarını Uygulama Hakkı-18

1. 2. 2. 2. 1. 2. -Mesleğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı-18

1. 2. 2. 2. 1. 3. -Doktorun Baskı Altında Olmadan Mesleğini Uygulama Hakkı-18

1. 2. 2. 2. 1. 4. -Doktorun Kendi Değerlerine Ters Düşen Durumlardan Kaçınma Hakkı-18

1. 2. 2. 2. 1. 5. -Doktorun Kendi Sağlığını Koruma Hakkı-19

1. 2. 2. 2. 1. 6. -Doktorun Ücret İsteme ya da Yeterli Gelir Düzeyi Talep Etme Hakkı-19

1. 2. 2. 2. 1. 7. -Doktorun Hastayı Reddetme Hakkı-19

1. 2. 2. 2. 1. 8. -Doktorun Yönetsel Süreçlere Katılma Hakkı-19

1. 2. 2. 2. 1. 9. -Doktorun Danışma Hakkı-19

1. 2. 2. 2. 1. 10. -İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı-20

1. 2. 2. 2. 1. 11. -Yeterli Zaman Ayırma Hakkı-20

1. 2. 2. 2. 1. 12- Tanıklıktan Çekinme Hakkı-20

1. 2. 2. 2. 1. 13. -Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı-21

1. 2. 2. 2. 2. -Doktorun Sorumlulukları-21

1. 2. 2. 2. 2. 1. -Hastayı Dinleme-21

1. 2. 2. 2. 2. 2. -Muayene Yükümlülüğü-22

1. 2. 2. 2. 2. 3. -Teşhis Yükümlülüğü-22

1. 2. 2. 2. 2. 4. -Tedavi Yükümlülüğü-22

1. 2. 2. 3. -Hasta Yakını Hakları ve Sorumlulukları-23

1. 2. 3. -Sağlık Sunucusuna Göre Tıbbi Müdahale ve Tedavi-23

1. 2. 3. 1. -Sağlık Sunucusunun Kamu Hastanesi Olması Durumunda-24

1. 2. 3. 2. -Sağlık Sunucusunun Özel Sektör Olması Durumunda-25

1. 2. 3. 3. -Sağlık Sunucusunun Kişiye Ait Muayenehane Olması Durumunda-27

İKİNCİ BÖLÜM TIBBİ MALPRAKTİS TANIMI VE HUKUKTA YERİ

2. 1. -Tıbbi Müdahale ve Tedavide Malpraktisin Tanımı ve Değerlendirilmesi-29

2. 1. 1. -Dünyada Tıbbi Malpraktis-29

2. 1. 2. -Türkiye’de Tıbbi Malpraktis-30

2. 2. -Hukukta Tıbbi Malpraktis-34

2. 2. 1. -Borçlar Hukukunda Tıbbi Malpraktis-34

2. 2. 2. -Ceza Hukukunda Tıbbi Malpraktis-37

2. 2. 2. 1. -Kast ile Tıbbi Malpraktis-39

2. 2. 2. 2. -Taksir ile Tıbbi Malpraktis-40

2. 2. 3-İdare Hukukunda Tıbbi Malpraktis-41

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMTIBBİ MALPRAKTİSİN TEDAVİ BASAMAKLARINA GÖRE HUKUKİ BOYUTU

3. 1. -Tedavi Basamaklarına Göre Tıbbi Malpraktis-45

3. 1. 1. -Hasta Kabulde Tıbbi Malpraktis-45

3. 1. 2. -Acil Müdahalede Tıbbi Malpraktis-45

3. 1. 3. -Teşhiste Tıbbi Malpraktis-51

3. 1. 3. 1-Hasta Hikayesini Almada Tıbbi Malpraktis-51

3. 1. 3. 2. -Tanı Yöntemlerinde Tıbbi Malpraktis-52

3. 1. 3. 3. -Tanı Yöntemlerinin Sonuçlarının Değerlendirilmesinde Tıbbi Malpraktis-53

3. 1. 4. -Tedavide Tıbbi Malpraktis-59

3. 1. 4. 1. -Tedavinin Hiç Yapılmaması ya da Yapılmasında Tıbbi Malpraktis-60

3. 1. 4. 2. -Tedavi Yönteminde Tıbbi Malpraktis-63

3. 1. 4. 3. -Tedavinin Kendisinde Tıbbi Malpraktis-65

3. 1. 4. 4. -ilaçla Tedavide Tıbbi Malpraktis-68

3. 1. 4. 4. 1. -Doktorun İlaçtan Kaynaklanan Sorumluluğu-68

3. 1. 4. 4. 3. -İlaç Üreticisinin Sorumluluğu-76

3. 1. 4. 5. -Malzeme Sağlamada Tıbbi Malpraktis-91

3. 1. 4. 6. -Organizasyonda Tıbbi Malpraktis-91

3. 1. 4. 7. -İyatrojenik Tıbbi Malpraktis-95

3. 2. -Aydınlatılmış Onanı (Hastayı Aydınlatmada) Tıbbi Malpraktis-96

3. 2. 1. -Paternalist (Babacıl Davranış) Doktor-101

3. 2. 2. Katılımcı Doktor-102

3. 2. 3. Danışman Doktor-102

3. 3. -Aydınlatılmış Onamda Sorumluluk-105

3. 3. 1. -Doktorun Hukuki Sorumluluğu-105

3. 3. 2. -Yardımcı Personelin Hukuki Sorumluluğu-107

3. 3. 3. -Hastanenin Hukuki Sorumluluğu-108

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TIBBİ MALPRAKTİSTE KUSUR VE KOMPLİKASYON

4. 1. -Tıbbi Müdahale ve Tedavide Malpraktisin Kusur ve Komplikasyon ile Değerlendirilmesi-111

4. 1. 1. -Kusurun Tanımı-111

4. 1. 1. 1. -Kusurun Tıbbi Malpraktiste Yeri-113

4. 1. 1. 2. -Kusur Halinde Hukuki Sorumluluk-114

4. 1. 2. -Komplikasyon Tanımı-116

4. 1. 2. 1. -Komplikasyonun Tıbbi Malpraktiste Yeri-117

4. 1. 2. 2. -Komplikasyonda Hukuki Sorumluluk-119

4. 1. 3. -Kusur ve Komplikasyonda İlliyet Bağı-122

BEŞİNCİ BÖLÜM DÜNYADA TIBBİ MALPRAKTİSİN ÖNLENMESİ

5. 1. -Tıbbi Malpraktisin Önlenmesinde Hukuki Çözümler-127

5. 1. 1. -Raporlama ve Kayıt Sistemi-128

5. 1. 2. -Tıbbi Malpraktis Sigorta Sistemi-135

SONUÇ-145

EKLER-149

KAYNAKÇA-407

ÖZET–411

ABSTRACT-412

TABLOLAR

Tablo 1. Kuruma Göre Hatalar (19902000) -33

Tablo 2. Türkiye’de Alanına Göre Tıbbi Hatalar (1990-2000 Yılları Arası) -33